Autor: Abdul-Aziz bin Abdullah bin Baz (1420 h.)
Burimi: Mexhmu’u Fataua ue Mekalaat Muteneu’iah, vëll. 9/fq. 148
Lavdet i takojnë vetëm Allahut, lavdërimi dhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut, mbi Familjen, Shokët e tij dhe mbi këdo që udhëzohet me udhëzimin e tij, e më pas:
Vërtet, Allahu – SubhaneHu ue Te’ala – është më i Urti, më i Dijshmi, në atë që vendos dhe cakton, ashtu siç është i Urtë dhe i Dijshëm në atë që ka ligjësuar dhe ka urdhëruar. Dhe Ai, i Përsosuri nga çdo e metë, krijon çdo shenjë dhe argument që do dhe e cakton atë për t’i frikësuar robërit e Tij dhe për t’i përkujtuar ata se çfarë kanë për obligim në Hakun e Allahut dhe për t’i paralajmëruar ata nga shirku dhe kundërshtimi i Urdhrit të Tij si dhe nga veprimi i asaj që Ai e ka ndaluar, siç thotë Allahu i Përsosur nga çdo e metë:
﴿وَمَا نُرْسِلُ بِالآيَاتِ إِلا تَخْوِيفًا﴾
“Ne dërgojmë shenja vetëm për t’i frikësuar njerëzit.” [el-Israa`, 59]
Dhe thotë i Lavdishmi e i Madhërishmi:
﴿سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ﴾
“Ne do t’u tregojmë atyre shenjat Tona në hapësirat tokësore e qiellore, si dhe në vetveten e tyre, derisa t’u bëhet plotësisht e qartë se ai (Kur`ani) është e vërteta. Vallë, a nuk të mjafton ty që, Zoti yt është Dëshmues i çdo gjëje?!” [Fussilet, 53]
Dhe thotë i Lartësuari:
﴿قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ ﴾
“Thuaj: “Ai ka fuqi t’ju ndëshkojë prej së larti ose nga poshtë këmbëve tuaja, ose t’ju përçajë në grupe e të vuani nga duart e njëri-tjetrit. Shih si ua shpjegojmë shpalljet, që ata të mund të kuptojnë!” [el-En’am, 65]
Transmeton Bukhari ne Sahihun e tij nga Xhabir bin Abdullah – radijAllahu anhuma – nga Pejgamberi – sal-lAllahu alejhi ue sel-lem -, se kur zbriti Fjala e Allahut të Lartësuar: “Thuaj: “Ai ka fuqi t’ju ndëshkojë prej së larti”, i Dërguari i Allahut – sal-lAllahu alejhi ue sel-lem -, tha:
أعوذ بوجهك
“Kërkoj mbrojtje me Fytyrën tënde”,
E kur tha: “...ose nga poshtë këmbëve tuaja”, Pejgamberi tha:
أعوذ بوجهك
“Kërkoj mbrojtje me Fytyrën tënde”. [1]
Transmeton Ebu Shejkh el-Asbahanij nga Muxhahidi, rreth tefsirit të këtij ajeti: “Thuaj: “Ai ka fuqi t’ju ndëshkojë prej së larti” se ka thënë: është britma, gurët dhe era; “ose nga poshtë këmbëve tuaja”, ka thënë: tërmeti dhe fundosja.
S’ka dyshim se tërmetet që ndodhin ditët e sotme në vende të shumta, janë një tërësi shenjash me të cilat Allahu, i Përsosur nga çdo e metë, i frikëson robërit e Tij. Gjithçka që ndodh në këtë kohë që nga tërmetet e të tjera si to, të cilat i dëmtojnë robërit dhe u shkaktojnë atyre lloje të ndryshme dëmesh, të gjitha këto janë për shkak të shirkut dhe gjynaheve, siç thotë Allahu – Azze ue Xhel-le:
﴿وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ﴾
“Çfarëdo fatkeqësie që ju godet, është si pasojë e asaj që keni bërë vetë; por Ai fal shumë.” [esh-Shuuraa, 30]
Dhe thotë i Lartësuari:
﴿مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ﴾
“Çdo e mirë që të gjen ty o njeri, është prej Allahut, kurse e keqja që të godet, është prej vetes tënde.” [en-Nisaa`, 79]
Dhe thotë i Lartësuari për popujt e mëparshëm:
﴿فَكُلا أَخَذْنَا بِذَنْبِهِ فَمِنْهُمْ مَنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُمْ مَنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُمْ مَنْ خَسَفْنَا بِهِ الأرْضَ وَمِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴾
“Ne të gjithë i dënuam për gjynahun e vet: disave u dërguam furtunë, disa i goditi një zë i tmerrshëm, disa prej tyre i gëlltiti toka dhe të tjerët i përmbyti uji. Allahu nuk u bëri atyre padrejtësi, por ata i bënë padrejtësi vetvetes.” [el-Ankebut, 40]
Kështu që, është detyrë për çdo të rritur Musliman dhe të tjerë, që të pendohen tek Allahu dhe të jenë të palëkundur në fenë e Tij, të kenë kujdes nga çdo gjë që Ai e ka ndaluar prej shirkut dhe gjynaheve, në mënyrë që të arrijnë mirëqenien dhe të shpëtojnë nga çdo e keqe në dynja dhe në akhiret, dhe në mënyrë që Allahu t’ua largojë çdo fatkeqësi dhe t’u dhurojë çdo të mirë, siç thotë i Përsosuri nga çdo e metë:
﴿وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالأرْضِ وَلَكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴾
“Sikur banorët e atyre qyteteve të besonin dhe të ruheshin prej gjynaheve, Ne do t’u dërgonim begati nga qielli dhe toka, por ata mohuan, prandaj i dënuam për atë që bënë.” [el-A’raf, 96]
Dhe thotë i Lartësuari për Ehli Kitabët:
﴿وَلَوْ أَنَّهُمْ أَقَامُوا التَّوْرَاةَ وَالإنْجِيلَ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لأكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ﴾
“Sikur ata t’i përmbaheshin Teuratit e Ungjillit dhe asaj që u është shpallur nga Zoti i tyre, ata do të hanin nga furnizimi (që do t’u vinte nga) sipër dhe poshtë tyre.” [El-Ma`ideh, 66]
Dhe thotë i Lartësuari:
﴿أَفَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتًا وَهُمْ نَائِمُونَ أَوَ أَمِنَ أَهْلُ الْقُرَى أَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحًى وَهُمْ يَلْعَبُونَ أَفَأَمِنُوا مَكْرَ اللَّهِ فَلا يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ ﴾
“A janë të sigurt banorët e këtyre qyteteve (vendbanimeve) se nuk do t’iu vijë dënimi Ynë natën, ndërkohë që flenë?! A janë të sigurt banorët e qyteteve se nuk do t’iu vijë dënimi Ynë ditën, ndërkohë që argëtohen?! A janë të sigurt ata nga të papriturat e Allahut? Vetëm ata që janë të humbur nuk u frikësohen të papriturave të Allahut.” [el-A’raf, 97-99]
Ka thënë dijetari i madh Ibnul-Kajjim – rahimehullah -, tekstualisht:
“Allahu mund ta lejojë tokën ndonjëherë që të marrë frymë, kështu që ndodhin tërmete të mëdha dhe kjo shkakton frikë dhe tmerr tek robërit e Tij; ata kthehen me pendim tek Allahu, i lënë gjynahet dhe i nënshtrohen Allahut, të Përsosurit nga çdo e metë. Ashtu siç ka thënë njëri prej prej selefëve: “Kur të dridhet toka, Zoti juaj u kërkon që ta largojë zemërimin e Tij prej jush (me pendim, vepra të mira dhe largim nga gjynahet nga ana juaj, sh.p).” Ka thënë Umer Ibnul-Khattab – radijAllahu anhu – kur në Medine kishte rënë tërmet. Ai mbajti hytbe dhe i këshilloi ata e tha: “Sikur të kthehet sërish (tërmeti) nuk do të banoj më me ju në Medine.”
Etheret e transmetuara nga selefët për këtë temë janë të shumta.
Kështu pra, kur ndodhin tërmete e të tjera përveç tyre, prej shenjave të ndryshme që i dërgon Allahu, siç janë: eklipset, erërat e forta dhe përmbytjet, është detyrë nxitimi drejt pendimit tek Allahu, i Përsosur nga çdo e metë, nënshtrimi ndaj Tij, kërkimi i mirëqenies, shpeshtimi i përmendjes së Tij dhe kërkimi i faljes prej Tij, siç ka thënë ai – sal-lAllahu alejhi ue sel-lem – kur u bë eklipsi i hënës:
فَإِذَا رَأَيْتُمْ مِنْهَا شَيْئًا فَافْزَعُوا إِلَى ذِكْرِهِ وَدُعَائِهِ وَاسْتِغْفَارِهِ
“Nëse e shihni atë, atëherë vraponi në përmendjen e Allahut, në lutje dhe në kërkimin e faljes prej Tij.” [2]
Po ashtu, është e pëlqyeshme mëshirimi i të varfërve dhe nevojtarëve dhe dhënia sadaka atyre, siç ka thënë ai – sal-lAllahu alejhi ue sel-lem -:
ارْحَمُوا تُرْحَمُوا
“Mëshironi, që të mëshiroheni.” [3]
الرَّاحِمُونَ يَرْحَمُهُمُ الرَّحْمَنُ ارْحَمُوا مَنْ فِي الأَرْضِ يَرْحَمْكُمْ مَنْ فِي السَّمَاءِ
“Të mëshirshmit i mëshiron i Mëshirshmi, mëshironi ata që janë në tokë, që t’u mëshirojë Ai që është në qiell.” [4]
Dhe fjala e tij – sal-lAllahu alejhi ue sel-lem -:
" مَنْ لاَ يَرْحَمُ لاَ يُرْحَمُ ".
“Kush nuk mëshiron, nuk mëshirohet.” [5]
Është transmetuar prej Umer bin Abdul-Aziz – rahimehullah – se kur binte tërmet, ai i shkruante guvernatorëve të tij që të jepnin sadaka.
Prej shkaqeve të mirëqenies dhe shpëtimit nga çdo e keqe, është edhe shpejtimi i udhëheqësve që t’i kapin njerëzit e marrë dhe mizorët duke i detyruar ata të pranojnë të vërtetën dhe të gjykohet mbi ta me Sheriatin e Allahut, t’i urdhërojnë njerëzit në të mirë dhe të ndalojnë nga e keqja, siç thotë i Lavdishmi e i Madhërishmi:
﴿وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴾
“Besimtarët dhe besimtaret janë miq për njëri-tjetrin. Ata urdhërojnë që të bëhen vepra të mira dhe i ndalojnë të këqijat; falin namazin, japin zekatin dhe i binden Allahut dhe të Dërguarit të Tij. Këta janë ata që do t’i mëshirojë Allahu. Se, Allahu me të vërtetë, është i Plotfuqishëm dhe i Urtë.” [et-Teubeh, 71]
Dhe thotë i Lavdishmi e i Madhërishmi:
﴿وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الأرْضِ أَقَامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الأمُورِ﴾
“Vërtet, Allahu e ndihmon këdo që e ndihmon Atë. Allahu është vërtet i Fortë dhe i Plotfuqishëm. (Allahu i ndihmon edhe) ata, të cilëve, nëse u japim pushtet në tokë, kryejnë faljet, japin zekatin, urdhërojnë kryerjen e veprave të mira dhe pengojnë atë që është e mbrapshtë. Tek Allahu është fundi i të gjitha çështjeve.” [el-Haxh, 40-41]
Dhe thotë i Përsosuri nga çdo e metë:
﴿وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ ﴾
“Atij që i frikësohet Allahut, Ai do t’i gjejë rrugëdalje (nga çdo vështirësi). Dhe do t’i japë risk prej nga nuk e pret. Allahu i mjafton kujtdo që mbështetet tek Ai.” [et-Talaak, 2-3]
Dhe ka shumë ajete tjera që janë me këtë kuptim.
Dhe ka thënë ai – sal-lAllahu alejhi ue sel-lem:
وَمَنْ كَانَ فِي حَاجَةِ أَخِيهِ، كَانَ اللَّهُ فِي حَاجَتِهِ
“Kush i gjendet vëllait të tij në nevojë, Allahu do t’i gjendet atij në nevojë.” [6]
Dhe ka thënë ai – alejhis-salaatu ues-selaam -:
مَنْ نَفَّسَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ اَلدُّنْيَا, نَفَّسَ اَللَّهُ عَنْهُ كُرْبَةً مِنْ كُرَبِ يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ , وَمَنْ يَسَّرَ عَلَى مُعْسِرٍ, يَسَّرَ اَللَّهُ عَلَيْهِ فِي اَلدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ, وَمَنْ سَتَرَ مُسْلِمًا, سَتَرَهُ اَللَّهُ فِي اَلدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ, وَاَللَّهُ فِي عَوْنِ اَلْعَبْدِ مَا كَانَ اَلْعَبْدُ فِي عَوْنِ أَخِيهِ
“Kush i largon besimtarit një brengë prej brengave të dynjasë, Allahu do t’i largojë atij një brengë prej brengave të Ditës së Kijametit. Kush i lehtëson atij që është në vështirësi, Allahu do t’i lehtësojë atij në dynja dhe në akhiret. Kush i mbulon Muslimanit (një gjynah apo të metë), Allahu do t’i mbulojë atij (një gjynah apo të metë) në dynja dhe në akhiret dhe Allahu e ndihmon atë që e ndihmon vëllanë e tij.” [7] E transmeton Muslimi në Sahihun e tij. Dhe ka plotë hadithe me këtë kuptim.
Allahut i kërkojmë që ta përmirësojë gjendjen e të gjithë Muslimanëve, t’u dhurojë atyre kuptim të fesë, palëkundshmëri në të, dhe pendim tek Allahu prej të gjitha gjynaheve; t’i përmirësojë udhëheqësit e Muslimanëve, ta ndihmojë hakun nëpërmjet tyre dhe ta largojë të kotën nëpërmjet tyre; t’u japë sukses atyre që t’i qeverisin robërit e Tij me Sheriatin e Allahut dhe që t’i mbrojë ata dhe të gjithë Muslimanët nga vendet e fitnes dhe cytjet e shejtanit. Vërtet Ai është që përkujdeset për këto dhe është i Fuqishmi për t'i bërë këto.
Salavatet dhe selami qoftë mbi Pejgamberin tonë, Muhamedin, mbi Familjen e tij, mbi Shokët e tij dhe mbi cilindo që i pasoi ata me përpikmëri deri në Ditën e Gjykimit.
Muftiu i Përgjithshëm i Mbretërisë së Arabisë Saudite dhe Kryetari i Komisionit të Dijetarëve të Mëdhenj dhe Drejtorisë së Studimeve Shkencore dhe Fetvave: Abdul-Aziz bin Abdullah bin Baz
___________________________
[1] E transmeton Bukhari në librin “Tefsiru el-Kuran” (nr. 4262), dhe e transmeton Tirmidhiu në librin “Tefsiru el-Kuran” (nr. 2991).
[2] E transmeton hadithin Bukhari tek “el-Xhumu’a” (nr. 999) dhe Muslimi tek “el-Kusuf” (nr. 1518).
[3] E transmeton hadithin Ahmedi në “Musned el-Mukethirijn”, (nr 6255).
[4] E transmeton Tirmidhiu tek “el-Birru ues-Sileh” (nr. 1847).
[5] E transmeton Bukhari tek “el-Edeb,” (nr. 5538) dhe Tirmidhiu tek “el-Birru ues-Sileh” (nr. 1834).
[6] E transmeton Bukhari në “el-Madhaalim uel-Gasb,” (nr. 2262) dhe Muslimi në “el-Birru ues-Sileh uel-Edeb,” (nr. 4677), dhe të dy (Bukhuari dhe Muslimi) e kanë transmetuar me fjalët e njëjta.
[7] E transmeton Muslimi në “edh-Dhikr ued-Du’a uet-Teubeh,” (nr. 4867) dhe e transmeton Tirmidhiu në “el-Birru ues-Sileh,” (nr. 1853).
Përktheu: Umm ‘Akil